Phụ Nữ Sau Sinh Mổ Nên Ăn và Kiêng Gì Nhanh Phục Hồi?

Sau sinh mổ, chị em thường phải tuân thủ một chế độ kiêng cữ nhất định trong ăn uống để vết mổ nhanh lành và sức khỏe phục hồi nhanh hơn. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rõ phụ nữ sau sinh mổ nên ăn gì và kiêng gì để xây dựng được một thực đơn ăn uống hợp lý. 

Phụ nữ sau sinh mổ nên ăn gì để nhanh phục hồi?

Khi sinh mổ, các mẹ thường bị mất nhiều máu và cần nhiều thời gian nghỉ ngơi để vết mổ lành hẳn. Chính vì vậy, sản phụ cần được chăm sóc bằng một chế độ dinh dưỡng đặc biệt để nhanh chóng phục hồi sức khỏe.

Thông thường, bà đẻ sinh mổ có thể ăn uống bình thường trở lại sau khoảng 2 ngày. Các thực phẩm được khuyến cáo sử dụng trong thực đơn của mẹ bao gồm:

1. Rau lá xanh tốt cho phụ nữ sau sinh mổ

Sau sinh mổ, dưới sự tác động của các loại thuốc được sử dụng cùng với việc nghỉ ngơi nhiều, ít vận động khiến bà đẻ phải đối mặt với nhiều vấn đề bất thường ở đường tiêu hóa, thường gặp nhất là tình trạng táo bón. Thêm các loại rau lá xanh vào trong thực đơn chính là một cách đơn giản để khắc phục tình trạng này, giúp mê tiêu hóa tốt hơn.

Các loại rau có lá màu xanh đậm như cải xanh, bina, cải ngọt, cải thìa hay cải xoăn đều bổ sung nguồn chất xơ dồi dào cho cơ thể. Chất xơ có tác dụng kích thích nhu động ruột co bóp để đẩy thức ăn di chuyển nhanh hơn, đồng thời tạo khối cho phân, giúp chị em đi ngoài đều đặn hơn.

Bên cạnh đó, rau lá xanh còn đặc biệt giàu chất chống oxy hóa, vitamin A, C, D, sắt, canxi. Chúng giúp kháng viêm, tiêu sưng, thúc đẩy quá trình hồi phục của vết mổ, giảm nguy cơ bị nhiễm trùng, thiếu máu hay loãng xương sau sinh. Cùng với đó, hoạt chất phytoestrogen có nhiều trong các loại lá màu xanh đậm còn có tác dụng tái tạo các mô vú, làm tăng tiết sữa. Đây chính là các loại rau lợi sữa chị em không nên bỏ qua.

2. Trái cây có múi

Chẳng hạn như cam, chanh, quýt hay bưởi. Chúng được khuyến khích sử dụng trong thực đơn ăn uống cho phụ nữ sau sinh mổ vì những lý do sau:

• Cung cấp nguồn vitamin C dồi dào làm tăng sức đề kháng, giảm mệt mỏi và ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng, chảy máu ở vết mổ.
• Thành phần Fitogen thực vật được tìm thấy nhiều trong các loại trái cây có múi giúp làm đẹp da, tiêu hủy mỡ, giảm cholesterol trong máu.
• Hỗ trợ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón cho mẹ thông qua việc bổ sung nguồn chất xơ hòa tan dồi dào.
• Ổn định nồng độ Insulin. Qua đó hỗ trợ giảm cân cho phụ nữ sau sinh mổ.
• Bổ sung nhiều canxi và sắt giúp ngăn ngừa thiếu máu, đồng thời củng cố sự chắc khỏe của xương khớp.
• Làm tăng tiết sữa, cải thiện chất lượng sữa mẹ.

3. Phụ nữ sau sinh mổ nên ăn các thực phẩm chứa nhiều protein

Chất đạm (protein) là vật liệu quan trọng để xây dựng tế bào mới, giúp vết mổ nhanh hồi phục hơn. Khi được cơ thể hấp thụ, một phần protein còn được chuyển hóa thành nguồn năng lượng có lợi để giảm căng thẳng, mệt mỏi, giúp mẹ có đủ sức khỏe để chăm con.

Các thực phẩm bổ sung nguồn protein tốt nhất cho phụ nữ sau sinh mổ bao gồm:

• Đậu nành, đậu phụ, đậu hũ, sữa đậu nành
• Sữa tươi và các sản phẩm từ sữa
• Thịt nạc lợn
• Trứng
• Hạnh nhân
• Sữa chua
• Bông cải xanh.

4. Quả sung

Quả sung là một vị thuốc lợi sữa trong Đông y. Loại quả này được ghi nhận là có tính mát, vị ngọt và hơi chát. Khi sử dụng có tác dụng thông huyết, giảm đau, kháng viêm, bổ máu, lợi sữa, lợi tiểu, làm tiêu đờm nhầy.

Nghiên cứu hiện đại đã chỉ ra, cứ ăn 100g sung, các mẹ đã bổ sung cho cơ thể khoảng 1g chất đạm, 23mg photpho và 49mg canxi cùng một số dưỡng chất quan trọng khác như chất xơ, đường. Đặc biệt, quả sung khá lành tính và chứa ít chất béo. Nó không gây làm mủ hay khiến mẹ bị tăng cân khi ăn thường xuyên.

Theo kinh nghiệm dân gian, bà bầu nên ăn quả sung chín tươi, sắc sung lấy nước uống hoặc thêm sung vào trong các món ăn để lợi sữa. Đây cũng chính là phương thuốc nhuận tràng tự nhiên, giúp mẹ ngăn ngừa và cải thiện tình trạng táo bón, bệnh trĩ sau sinh một cách tự nhiên.

5. Bột yến mạch

Bột yến mạch chính là gợi ý hữu ích tiếp theo cho thắc mắc “phụ nữ sau sinh mổ nên ăn gì?”. Với nguồn tinh bột và chất xơ hòa tan phong phú, thực phẩm này giúp hỗ trợ giảm cân, thúc đẩy tiêu hóa, làm nhanh lành vết mổ và bổ sung nguồn năng lượng dồi dào để mẹ bớt mệt mỏi.

Hơn nữa, chất sắt và các dưỡng chất được tìm thấy trong bột yến mạch còn có tác dụng ngăn ngừa thiếu máu, ổn định đường huyết, kích thích hoạt động của tuyến vú và giúp sữa mẹ đặc hơn. Phụ nữ sau sinh mổ có thể sử dụng bột yến mạch trong các bữa ăn sáng để nhanh hồi phục sức khỏe và có đủ sữa cho bé bú.

6. Phụ nữ sau sinh mổ nên ăn chuối tiêu

Nếu bạn đang thắc mắc không biết “các bà mẹ sau sinh mổ nên ăn hoa quả gì” thì có thể cân nhắc sử dụng chuối tiêu. Khi sinh mổ, chị em bị mất đi một lượng máu khá lớn và cần bổ sung các thực phẩm giàu chất sắt để kích thích tái tạo hồng cầu, bù đắp lại lượng máu mà cơ thể đã mất. Lúc này, ăn 1- 2 quả chuối tiêu mỗi ngày chính là một cách đơn giản để cơ thể được bổ sung nguồn chất sắt phong phú, dễ hấp thụ từ thiên nhiên.

Bên cạnh đó, chuối tiêu còn bổ sung nhiều vitamin C, Kali, chất xơ và nhiều loại khoáng tố. Chúng giúp mẹ phục hồi sức khỏe nhanh hơn bằng cách kích thích lưu thông máu, cải thiện chức năng hoạt động của hệ tiêu hóa, tim mạch và nâng cao khả năng miễn dịch cho cơ thể.

7. Đu đủ xanh

Ăn đu đủ xanh sẽ giúp phụ nữ sau sinh mổ có nhiều sữa hơn.Thành phần phytochemical cùng một số loại enzym được tìm thấy trong quả có khả năng lợi sữa bằng cách tăng cường chức năng hoạt động của tuyến vú, giúp gọi sữa nhanh về để bé tu ti thoải mái.

Thêm vào đó, các chất trong đu đủ xanh còn có tác dụng nhuận tràng, an thần. Sử dụng các món ăn được chế biến từ loại quả này thường xuyên sẽ giúp mẹ bớt đau vết mổ và giảm thiểu đáng kể nguy cơ bị táo bón, chướng hơi, đầy bụng sau sinh.

8. Phụ nữ sau sinh mổ nên ăn măng tây

Sau sinh mổ, bà đẻ cũng được khuyến cáo nên bổ sung măng tây vào chế độ ăn. Thực phẩm này bổ sung nhiều axit folic, chất xơ, kali. Chúng giúp làm dịu cảm giác căng thẳng, mệt mỏi, ngăn ngừa tình trạng táo bón, trầm cảm sau sinh.

Sử dụng măng tây trong chế độ ăn còn giúp các mẹ sinh mổ có nhiều sữa và nhanh hồi phục vết mổ hơn. Loại rau này thường được dùng để luộc hoặc xào chung với thịt và có hương vị giòn ngọt khá hấp dẫn, giúp chị em ăn được nhiều hơn.

9. Quả việt quất

Việt quất bổ sung nguồn chất chống oxy hóa phong phú cho cơ thể. Chất này có tác dụng tương tự như thuốc kháng viêm, giúp tiêu sưng, làm nhanh lành vết mổ.

Duy trì thói quen ăn 1 chén nhỏ việt quất mỗi ngày còn bổ sung cho cơ thể mẹ nhiều nước, sắt, magie, vitamin C, kali… Chúng có tác dụng lợi sữa, giúp trẻ được tận hưởng nguồn sữa mẹ có chất lượng tốt hơn để phát triển khỏe mạnh trong những tháng đầu đời.

10. Phụ nữ sau sinh mổ nên ăn gì? – Rong biển

Rong biển là một thực phẩm bổ dưỡng, đặc biệt có lợi cho sức khỏe của sản phụ sinh mổ. Thực phẩm này cung cấp nguồn chất sắt và iot phong phú. Chúng có tác dụng kháng khuẩn, tăng cường tốc độ tái tạo hồng cầu để nhanh chóng bù đắp được lượng máu bị mất cho mẹ.

Ngoài ra, rong biển còn là một trong các loại rau lợi sữa được nhiều chị em tin dùng. Thực phẩm này có tác dụng kích thích hoạt động của tuyến vú, làm tăng số lượng và chất lượng sữa mẹ.

11. Thực phẩm giàu canxi

Canxi được tìm thấy nhiều trong nước hầm xương, sữa, rau xanh và các loại cá. Phụ nữ sau sinh thường bị thiếu hụt chất này do một phần đã được tiết qua sữa mẹ để nuôi em bé. Việc bổ sung các thực phẩm giàu canxi trong thực đơn sẽ giúp ngăn ngừa được tình trạng đau nhức xương khớp, yếu xương, loãng xương, thoái hóa xương khớp sau sinh.

12. Phụ nữ sau sinh mổ nên ăn củ nghệ

Ăn nghệ chính là một trong những giải pháp làm lành vết thương, xóa mờ vết rạn da và ngăn ngừa sẹo hiệu quả cho phụ nữ sinh mổ. Loại củ này cung cấp một lượng lớn curcumin và vitamin C – những chất có khả năng chống oxy hóa, kháng viêm mạnh. Chúng giúp vết mổ nhanh hết sưng và lên da non.

Bên cạnh đó, nghệ còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của sản phụ như:

• Bổ máu, tăng cường tuần hoàn máu
• Giảm cholesterol xấu và mỡ máu
• Cải thiện sức khỏe sinh sản
• Tăng cường đào thải khí ăn và sản dịch ra ngoài
• Làm đẹp da.

Loại nghệ được sử dụng làm nghệ vàng. Mẹ nên tránh dùng nghệ đen vì loại củ này có thể làm tăng nguy cơ bị chảy máu ở vết mổ. Lượng nghệ sử dụng mỗi ngày cũng không nên quá 20g.

13. Các loại cá béo

Cá béo là nhóm thực phẩm không thể thiếu trong thực đơn của phụ nữ sau sinh mổ. Chúng bao gồm cá thu, cá hồi, cá tuyết hay cá ngừ…

Khi ăn cá béo, cơ thể mẹ sẽ được bổ sung một lượng lớn omega 3. Chất này có tác dụng kháng viêm nên sẽ giúp cải thiện tình trạng sưng đau vết mổ. Nguồn chất đạm phong phú mà cá béo cung cấp không chỉ dễ tiêu hóa mà còn tham gia vào quá trình tái tạo tế bào mới để vết mổ nhanh hồi phục, giảm nguy cơ bị sẹo xấu sau mổ.

Đối với trẻ đang bú sữa mẹ, cá béo sẽ cung cấp nhiều DHA qua sữa mẹ. Chất này giúp trẻ phát triển hoàn thiện hệ cơ xương khớp và trí não.

14. Thực phẩm giàu axit folic

Axit folic được tìm thấy nhiều trong các thực phẩm như súp lơ xanh, đậu cô ve, yến mạch, cam, bơ hay các loại đậu. Chất này tham gia vào quá trình tạo máu cho mẹ, đồng thời phát triển hệ thần kinh cho trẻ.

15. Phụ nữ sau sinh mổ nên ăn tỏi

Tỏi có khả năng chống nhiễm trùng, làm nhanh lành vết mổ nhờ có đặc tính kháng sinh. Hoạt chất allicin có trong củ hoạt động mạnh mẽ trong việc tiêu diệt vi khuẩn, giảm hiện tượng sưng viêm ở vết mổ, đồng thời nâng cao sức đề kháng cho cả mẹ và bé.

Tuy nhiên, ăn quá nhiều tỏi có thể khiến sữa có mùi khó chịu hoặc gây ra một số tác dụng phụ khác. Mỗi ngày, mẹ chỉ nên ăn từ 3 – 4 tép tỏi ở dạng tươi hay chín.

Phụ nữ sau sinh mổ nên kiêng ăn gì?

Một số thực phẩm có thể khiến cho vết mổ lâu lành, làm mủ hoặc để lại sẹo, đồng thời ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của phụ nữ sau sinh mổ. Chị em nên hạn chế sử dụng các thực phẩm sau:

• Đồ nếp: Bánh nếp, xôi hay cơm nếp có tính nóng, làm tăng thân nhiệt và khiến vết mổ tạo mủ. Phụ nữ sau sinh mổ được khuyến cáo nên tránh sử dụng chúng khi vết mổ chưa khô.
• Đồ béo: Bánh rán, khoai tây chiên, rau xào, thịt rán, thức ăn nhanh… Tất cả đều chứa chất béo khó tiêu hóa, khiến mẹ bị đầy bụng, táo bón và tăng cân nhiều hơn. Thêm vào đó, ăn nhiều đồ béo còn khiến lượng mỡ trong máu gia tăng, từ đó kích thích phản ứng viêm bùng phát ở vết mổ.
• Rau muống: Ăn rau muống khiến vết mổ dễ để lại sẹo lồi. Vì vậy, phụ nữ sau sinh mổ nên kiêng ăn.

• Thực phẩm có tính sinh khí: Bao gồm bánh kẹo ngọt, củ hành tây hay các loại nước uống có gas. Khi sử dụng, chúng làm tăng lượng khí sinh ra trong đường ruột khiến các mẹ luôn có cảm giác đầy bụng, ậm ạch khó chịu trong bụng.
• Các loại trái cây có tính nóng: Chẳng hạn như vải, mít, sầu riêng hay ớt… Chúng không chỉ khiến vết thương chậm lành mà còn ảnh hưởng không tốt đến chức năng tiêu hóa của cả mẹ và bé.
• Thức uống chứa cồn và cafein: Bao gồm bia, rượu, cà phê, soda, trà sữa hay nước chè đặc… Chúng gây kích thích thần kinh khiến mẹ căng thẳng, mệt mỏi và ảnh hưởng không tốt đến quá trình hồi phục vết mổ.
• Rau sống, thực phẩm chín tái: Rau sống hay thịt cá chưa được nấu chín đều có thể chứa ký sinh trùng và các tác nhân gây hại cho sức khỏe. Các mẹ cho con bú sử dụng nhóm thức ăn này còn có thể khiến bé bị tiêu chảy.
• Thực phẩm có tính lạnh (hàn): Các thức ăn có tính hàn như củ cải trắng hay ngó sen có thể gây lạnh bụng, làm chậm quá trình đông máu khiến cho vết mổ bị chảy máu, chậm lành.

Các kiêng cữ khác sau đẻ mổ

Ngoài việc ăn uống, sinh hoạt thường ngày cũng ảnh hưởng rất lớn đến sức khoẻ, sự phục hồi của các mẹ sau sinh mổ. Dưới đây là một số kiêng cữ cần thiết mà bạn nên biết để tránh:

• Đừng cười quá nhiều: Việc cười quá nhiều có thể làm tổn thương vết mổ và gây ra các cơn đau kinh khủng với các mẹ sau sinh.
• Không nên ho: Ngay cả việc ho nhẹ cũng có thể làm tổn thương vết khâu, vì vậy điều này cũng cần phải tránh. Hãy chắc chắn rằng bạn không ăn bất cứ thứ gì có thể khiến bạn bị ho.
• Đừng than thở quá nhiều khi không thể sinh thường: Với một số bà mẹ, việc sinh mổ chỉ là “bất đắc dĩ”. Tuy nhiên thay vì dành thời gian than thở rằng bạn không đủ may mắn để sinh thường hãy để mọi thứ tự nhiên và đừng hối tiếc về những gì đã qua. Điều quan trọng là mẹ con khỏe mạnh. Việc than thở quá nhiều có thể ảnh hưởng tới tâm lý của người mẹ và khiến vết thương lâu lành hơn.
• Không chạm vào khu vực vết mổ đẻ nếu không cần thiết: Sau khi mổ đẻ, điều quan trọng là các mẹ cần tránh chạm vào vết thương. Không nên cạy xung quanh vết thương để chúng có thể phục hồi nhanh hơn và tránh nguy cơ nhiễm trùng. Cách tốt nhất là đừng nhìn vào vết mổ đẻ thường xuyên. Nếu muốn kiểm tra vết mổ, hãy nhờ chồng hoặc y tá thay vì tự làm điều đó một mình.
• Đừng chán nản hay khóc: Một số bà mẹ sau sinh mổ thường có tinh thần chán nản do các cơn đau kéo dài. Tuy nhiên, bạn cần hiểu rằng sẽ mất khá nhiều thời gian trước khi trở lại trạng thái bình thường. Khóc cũng có thể khiến vết mổ đau khủng khiếp hơn vì vậy đừng khóc mà hãy lạc quan, tự động viên bản thân mọi chuyện rồi cũng sẽ qua.
• Tránh bị ốm sau sinh mổ: Các mẹ sau sinh mổ cần đảm bảo không bị cảm lạnh hoặc dị ứng vì hắt hơi có thể gây ra các cơn đau cực kỳ khó chịu. Tốt nhất là nên tránh những người bị nhiễm trùng hoặc những người bị bệnh để bảo vệ sức khỏe.
• Đừng làm việc nhà quá sớm: Các bà mẹ không nên làm việc nhà quá sớm mà nên dành thời gian nghỉ ngơi, tạo điều kiện cho vết mổ sớm lành. Điều quan trọng là cần giữ tinh thần thật thoải mái và tránh căng thẳng. Hãy nhờ người thân làm việc nhà hộ trong thời gian bạn phục hồi.
• Tránh leo cầu thang: Sinh mổ cần kiêng những gì? Câu trả lời là kiêng leo cầu thang. Đây là điều cần tránh hoàn toàn nhất với các bà mẹ sau sinh mổ.
• Không cần phải chịu đau đớn dữ dội: Nếu bạn đang trải qua cơn đau dữ dội, bạn có thể dùng thuốc giảm đau sẽ giúp bạn cảm thấy tốt hơn và cũng giúp bạn chăm sóc con nhỏ. Thuốc giảm đau sẽ không ảnh hưởng tới bé chỉ cần bạn đảm bảo không dùng quá nhiều thuốc và luôn luôn nghe lời khuyên của bác sĩ
• Không được để vết thương ướt: Hãy chắc chắn rằng vết thương của bạn được che chắn tốt trong khi tắm và không được chà xát hoặc để nước xà phòng tiếp xúc với khu vực vết mổ.
• Hãy nhớ đừng tự mình nâng bé: Nâng em bé có thể khiến các mẹ cảm thấy cực kỳ đau đớn trong một thời gian. Do vậy, đừng vội vàng làm mọi thứ một mình sau sinh mổ. Hãy nhờ sự trợ giúp của người thân cho tới khi vết thương lành lại.
• Đừng thử các bài tập bụng thông thường quá sớm: Nhiều phụ nữ có xu hướng bắt đầu các bài tập bụng để lấy lại vóc dáng. Nhưng các bác sĩ cho biết không nên bắt đầu việc tập luyện quá sớm bởi nó có thể khiến vết thương lâu lành hơn.
• Tránh quan hệ tình dục trong ít nhất sáu tuần: Các mẹ cũng nên chú ý tránh quan hệ trong ít nhất 6 tuần sau sinh mổ. Tốt nhất nên tránh quan hệ tình dục một thời gian cho đến khi bạn cảm thấy bình thường và vết thương lành lại.

Qua những thông tin bài viết cung cấp, hẳn các mẹ đã hiểu rõ “phụ nữ sau sinh mổ nên ăn gì và kiêng gì?”. Dựa vào đây, chị em có thể xây dựng sẵn cho mình một thực đơn với sự kết hợp phong phú giữa các thực phẩm có lợi để nhanh chóng phục hồi sức khỏe.